کارنیتین یا ال کارنیتین در بدن از ترکیب دو اسید آمینه لیزین و متیونین ساخته می شود. و موجب آزاد سازی انرژی از سلولهای چربی میشود.(آمینو اسید یا اسید آمینه با پیوستن به یکدیگر پروتئین ها را می سازند) ( هرگز نوع D بدون نظر پزشک مصرف نشود) این ماده برای تولید انرژی در مغز ، قلب ،کبد ، حرکت عضلات و ... ضروری است .
اکثر مردم ال کارنیتین را فقط به عنوان مکمل لاغری میدانند در حالیکه این مکمل به صورت دارویی نیز کابرد فراوانی دارد. چند نمونه از کاربرد ال کانیتین :
وگنها ( گیاهخواران مطلق)
بیماریهای متابولیکی
نارسایی های کلیه و دیالیز
پرکاری تیروئید (در کمکاری تیروئید ممنوع است)
بیماریهای قلبی
آسیبهای قلبی ناشی از دیفتری
برخی سرطانها
افراد با کمبود وزن شدید(کاشکسی)
خستگی مزمن
سندروم رت
ناباروری مردان
مشکلات ماهیچه ای ناشی از داروهای ضد ایدز
این ماده (ال کارنیتین ) مسئول انتقال اسیدهای چرب به داخل میتوکندری میشود.
سلولهای بدن برای ساختن و تولید کارنیتین به ویتامینهای C, B6 و B3 (نیاسین) نیاز دارندو کمبود هر یک در ساخت ال کارنیتین اختلال ایجاد مینماید .
به غیر از تولید داخلی بدن ، ال کارنیتی را از منابع غذایی حیوانی مانند گوشت قرمز، لبنیات و آواکادو نیز میتوان دریافت نمود . متاسفانه غذاهای گیاهی منبع خوبی برای این ماده نیستند.
وظیفه اصلی کارنیتین در بدن کمک به سوخت و ساز وتبدیل غذا به انرژی می باشد. کارنیتین این عمل را از طریق انتقال اسیدهای چرب بلند زنجیره به داخل میتوکندریها جهت بتااکسیداسیون آنها انجام می دهد.
از طرف دیگر مصرف چربیها به عنوان منبع انرژی موجب صرفه جویی در مصرف گلیگوژن( قند ذخیره شده در سلولهای عضله ) عضلات گردیده و با حفظ ذخایر گلیکوژن به تأخیر در بروز خستگی ورزش کار می انجامد. میتوکندری را میتوان موتورخانه یاختههای بدن دانست. در واقع انرژی مورد نیاز بدن در این بخش از یاختهها تولید میشود.
میزان نیاز به ال-کارنیتین همراه با نیاز به افزایش انرژی افزایش می یابد ، در دوران کودکی و همچنین در زمانهای خاصی مانند بارداری و شیردهی که میزان نیاز بدن به انرژی افزایش مییابد کمی بالا میرود که این افزایش نیاز موجب به افزایش تولید این ماده در بدن میگردد. ( البته به صورت مکمل در دوران شیردهی و بارداری نباید استفاده شود)
ال-کارنیتین برای بهبودعملکرد قلب ضروری است.
در پژوهشی مشخص گردید میزان کارکرد نابهنجار و تپش غیرعادی قلب بعد از ۴۵ هفته مصرف ۴ گرم ال-کارنیتین در روز در بیماران دیابتیکه علاوه بر فشار خون بالا از ناراحتیهای قلبی و عروق رنج میبردند به میزان زیادی کاهش یافته و بهبود پیدا نموده است.
مصرف روزانه ال-کارنیتین در ورزشکاران میتواند حتی تا ۲۵٪ میزان توانایی و ظرفیت فعالیت بدنی را بالا ببرد.
همچنین افرادی که از مکملهای ال-کارنیتین استفاده مینمایند بعد از انجام فعالیتهای بدنی به میزان کمتری دچار خستگی و کوفتگی میشوند. این بررسی همچنان نشان داد که مصرف ال-کارنیتین دو ساعت پیش و پس از دویدن به مسافت ۲۰ کیلومتر موجب بروز خستگی کمتر و بازیابی سریعتر قوای بدنی گردد.
مقدار متوسط دفع کارنیتین از طریق بدن به صورت روزانه حدود ۶۰ میلی گرم است که عمدتاً از راه ادرار و صفرا این کار صورت می گیرد در صورتی که فرد در رژیم غذائی اش از گوشت و محصولات لبنی استفاده نکند این میزان دفع تا کمتر از ۲۰ میلی گرم در روز کاهش می یابد. کولین Choline دارای ساختار شیمیائی مشابه با کارنتین می باشد و به نظر می رسد به حفظ کارنیتین در بدن کمک می کند.
هنوز بر سر مکمل کردن کارنتین به عنوان یک اکسید کننده چربی بحث و جدل وجود دارد. اما این ماده غذائی دارای خواصی است که کمتر شناخته شده اند. اینها خواصی هستند که باعث افزایش بازدهی تمرین می گردند.
همچنین بررسیها نشان داده است که مصرف ۱۰۰ میلی گرم ال-کارنیتین به ازای هر کیلو وزن افراد و کودکان تالاسمی ماژوربه مدت ۳ ماه موجب کاهش نیاز بدن این افراد به پالایش خون شود.
موارد مصرف دارویی
افراد گباه خوار (به دلیل تهی بودن منابع گیاهی از ال کارنیتین این افراد درچار کمبود میشوند و باید این ماده را به صورت مکمل استفاده نمایند ).
کمبود کارنیتین در برنامههای بدنسازی (تقویت عضلانی ) جلوگیری از کرامپ عضلانی در همودیالیز و کمک به بهبود عملکرد قلب.
میزان مصرف: برای فرد ۵۰ کیلویی ۱ تا ۳ گرم همراه غذا به صورت قرص و شربت هم وجود دارد. مصرف ایزومر D کارنیتین بسیار محدود و فقط تحت نظز پزشک است.
اثرات جانبی مصرف کارنیتین
مصرف زیاد آن موجب شادی و سرخوشی نسبتا کمی می شود که می تواند گهگاهی برای پیشرفت وضعیت ذهن و فکر ما مفید باشد. از دیگر اثرات جانبی کارنیتین باید گفت، اگراین ماده بیش از ۳۰۰۰ میلی گرم در روز مصرف شود، ممکن است بدن فرد، بوی ماهی بگیرد. حالت تهوع، اسهال، استفراغ و سردرد نیز در برخی افراد دیده شده است.
عرضه کنندگان این مکمل معتقدند مصرف مکمل کارنیتین موجب افزایش ذخایر این ماده درعضلات گردیده و در نتیجه انتقال اسیدهای چرب از غشای میتوکندری با سهولت بیش تری انجام شده و اکسیداسیون چربی ها با کفایت بیش تری انجام می شود. بر این اساس، مصرف مکمل کارنی تین را عاملی جهت افزایش کاتابولیسم چربی ها و در نتیجه کاهش وزن و افزایش توان فعایت های هوازی معرفی می نمایند.
مصرف مکمل این ماده پس از گزارش رسانه ها مبنی بر آن که قهرمانی تیم ملی فوتبال ایتالیا در جام جهانی 1982 با مصرف مکمل کارنی تین مرتبط بوده است، افزایش چشم گیری داشت.
ال کارنیتین دوست قلب می باشد، به طوری که سال های متمادی برای درمان بیماری های قلبی استفاده می شده است. علاوه بر این، مطالعات نشان داده است که این ماده می تواند بازده و عمکرد قلب را افزایش دهد.
چربی خون بالا: تحقیقات اخیر نشان میدهد که مصرف ال کارنیتین میتواند بطور کلی میزان کلسترول، کلسترول بد و تری گلیسرید خون را در کودکان مبتلا به چربی خون بالا کاهش دهد. همچنین ال کارنیتین میتواند سطح لیپوپروتئین a را کاهش دهد. زیاد بودن این ماده در بدن میتواند خطر ابتلا به بیماری های قلبی عروقی را افزایش دهد.
بسیاری از بدنسازان از این مکمل به دلایل زیر استفاده می کنند:
1) موجب پیشرفت رشد عضله و ماهیچه می شود.
2) انرزی را افزایش می دهد.
3) به سوزاندن چربی کمک می کند.
4) به پیشگیری از خستگی عضله کمک می کند.
به نظر می رسد که کارنیتین مکمل امنی باشد ولی به شرط آن که توصیه های کارخانه های سازنده آن مبنی بر دقت در مقدار مصرف را رعایت نمایید. به طوری که دریافت روزانه آن بیش از 4 گرم در روز نباشد.
اگرچه برخی مطالعات نشان گر آن است که با مصرف روزانه 6- 1 گرم از این ماده سطح پلاسمایی آن افزایش می یابد، لیکن براساس برخی مطالعات انجام شده مصرف مکمل کارنی تین با افزایش ذخایر درونی این ماده همراه نبوده است. بنابراین در خصوص این مکمل مطالعات بیشتری مورد نیاز است.
مطالب گفته شده درباره کارنیتین مربوط به نوع L آن می باشد. نوع D آن فقط تحت نظر پزشک تجویز می شود، زیرا مصرف آن اثرات جانبی زیادی دارد.
منع مصرف و تداخل دارویی ال کارنیتین :
1) تداخل با قرص لوتیروکسین (مورد استفاده برای درمان کم کاری غذه تیروئید ) ال کارنیتین میتواند اثربخشی هورمون تیروئیدی را کاهش
2) تداخل با داروهای رقیق کننده خون مانند وارفارین و آسنوکومارول، باعث تشدید اثر این داروها شده و احتمال خونریزی را افزایش میدهد.
3) افرادی که سابقه تشج دارند ، البته داروی والپروئیک اسید باعث کمبود ال کارنی تین در بدن میگردد ( استفاده از ال کارنی تین در این افراد باید با صلاحدید پزشک متخصص انجام شود )
منع: