پرکاری  تیروئید

تيروئيد غده ايست  در گردن ، که مقابل ناي قرار گرفته و  شبيه يک پروانه مي باشد . غده تيروئيد ،  توليد ، ذخيره و آزادسازي هورمونهاي تيروئيد ( T4 و T3 ) را بعهده دارد . هورمونهاي تيروئيد سرعت کار قسمتهاي مختلف بدن شما را کنترل مي کند . که به آن متابوليسم مي گويند . زمانيکه تيروئيد شما خوب کار کند ، متابوليسم بدن شما در حالت ثابت کار مي کند نه سريعتر و نه کندتر .

غده تيروئيد توسط غده هيپوفيز که در مغز قرار دارد کنترل مي شود . در واقع غده هيپوفيز ماده تحريک کننده غده تيروئيد (  TSH ) را توليد مي کند . TSH  به غده تيروئيد دستور توليد هورمون بيشتر را مي دهد .

اگر هورمون تيروئيد به اندازه کافي در خون وجود نداشته باشد ، متابوليسم بدن کندتر مي شود که به آن هيپوتيروئيدي ( کم کاري تيروئيد ) مي گويند و اگر هورمون تيروئيد زيادي در خون وجود داشته باشد متابوليسم بدن سريعتر مي شود که به آن هيپرتيروئيدي ( پرکاري تيروئيد )‌گفته مي شود .

اين بيماريها توسط علائم موجود در بيمار و معاينه پزشک و آزمايشات خاص شناسايي مي شوند . پزشک ممکن است براي شناسايي اين بيماريها از آزمايشات خون ، اسکن تيروئيد و سونوگرافي استفاده نمايد .در طي اسکن تيروئيد مقداري يد راديو اکتيو توسط بيمار نوشيده مي شود سپس يک دوربين مخصوص نقاطي از تيروئيد را که يد راديو اکتيو را جذب نموده است شناسايي مي کند و در واقع اين نقاط ، محل هاي مشکل دار تيروئيد هستند .

پرکاري تيروئيد : هيپرتيروئيدي يا پرکاري تيروئيد زماني ايجاد مي شود که تيروئيد مقدار زيادي هورمون توليد نمايد و اين باعث افزايش سرعت متابوليسم مي شود . شايعترين نوع پرکاري تيروئيد ، بيماري گريوز ناميده مي شود . پرکاري تيروئيد ، بزرگسالان ۴۰-۲۰ ساله و عمدتاً زنان را گرفتار مي کند . يکي از علائم ديررس بيماري گريوز بيرون زدگي چشمها مي باشد .

علائم شايع :

    خستگي

    کاهش وزن

    اضطراب و بيقراري قابل توجه

    تند ،‌ نامنظم و کوبنده بودن ضربان قلب

    تعريق

    احساس گرما يا داغي

    تغييرات عادت ماهيانه

    لرزش

    گاهي ريزش مو

    گاهي بزرگ شدن غده تيروئيد

عوامل زمينه ساز :

    سابقه خانوادگي پرکاري تيروئيد

    استرس

    جنس مؤنت

    ساير اختلالات ايمني

لذا هر خانم ۱۹ ساله يا بيشتر که سابقه خانوادگي بيماري تيروئيد و يا اختلالات ايمني دارد بايد از نظر مقدار TSH مورد بررسي قرار گيرد .

* درمان :

اختلالات غده تيروئيد اگر بموقع تشخيص داده شوند براحتي با کمک روشهاي دارويي و يا جراحي قابل درمان مي باشد . البته پرکاري تيروئيد در اکثر بيماران با دارو کنترل مي شود .

در واقع درمان پرکاري تيروئيد ميزان هورمونهاي تيروئيد را کاهش داده ، علائم را تخفيف مي دهد .

درمان مناسب به اندازه بزرگي تيروئيد ، علل و سن بستگي دارد .

داروهاي زير را پزشک شما براي کنترل بيماريتان مورد استفاده قرار مي دهد .

    داروهاي ضدتيروئيد براي مهار فعاليت تيروئيد

    داروهايي براي کاهش ضربان قلب افزايش يافته

    يدراديواکتيو ، که سلولهاي تيروئيد را بطور انتخابي نابود مي سازد .

در صورتيکه با کمک داروهاي فوق و طي زمان بخصوصي که پزشک شما صلاح مي داند علائم رو به بهبودي نباشد ممکنست شما کانديد عمل جراحي باشيد .

توصيه ها :‌

    رژيم غذايي حاوي پروتئين زياد استفاده نمائيد تا بافتهاي از دست رفته در اثر فعاليت بيش از حد تيروئيد بازسازي شوند .

    اگر شما يا يکي از اعضاي خانواده شما علائم پرکاري تيروئيد داريد به پزشک مراجعه نمائيد .

    اگر علائم شما بخصوص بس از جراحي بطور ناگهاني بدتر شدند و يا اينکه دچار علائم جديد وغيرقابل توجيه شده ايد به پزشک مراجعه نمائيد .

                                                   منبع:   http://www2.irib.ir