رژیم غذایی در سکته مغزی
رژیم غذایی در سکته مغزی
هدف از برنامه غذایی در سکته مغزی
مشخصات رژیم غذایی در سکته مغزی
ملاحظاتی در زمینه داروهای معمول در سکته مغزی
تعریف کلی سکته مغزی
گرفتگی یا خونریزی در یکی از رگ های خونی که به مغز منتهی می شود، باعث کاهش خون رسانی به مغز و آسیب بخشی از آن می شود. 85 درصد از سکته های مغزی در اثر به وجود آمدن لخته خون رخ می دهند که عامل خطر اصلی در آنها آترواسکلروز است. همچنین وجود بیماری دیابت، فشارخون بالا یا نقرس، همزمان با آترواسکلروز، خطر سکته را افزایش می دهد.
معمولاً در سکته مغزی، بیمار دچار نوعی اختلال طولانی مدت یا همیشگی در حرکت و عملکرد قسمتی از بدن می شود. برخی علایم سکته مغزی عبارتند از: بی حسی، عدم توانایی در دست نگاه داشتن اشیا، نقص در گفتار، راه رفتن نامتعادل و سردرد شدید ناگهانی.
هدفها
1- تنظیم رژیم غذایی مناسب در صورت وجود هیپرلپیدمی، فشارخون بالا و وزن بالا.
2- فراهم نمودن وعده های غذایی مناسب در صورت وجود دیسفاژی.
کفایت تغذیه ای
این رژیم قادر به تأمین نیازهای غذایی بیمار است. در صورت وجود دیسفاژی بیمار احتمالاً قادر به دریافت مواد غذایی به مقدار کافی نخواهد بود و مکمل ویتامین های C و B توصیه می شود.
ارزیابی تغذیه ای
گردآوری اطلاعات زیر در این بیماران ضروری است.
|
تن سنجی |
بیوشیمیایی |
شاخصهای بالینی |
|
Ht Wt/Dry Wt IBW/HBW BMI/WHR |
Homocysteine Ferritin PT Na+‚ k+, Ca++, Mg++ Chol‚ TG Serum folate Hgh‚ Hct |
آزمایش دیسفاژی هماهنگی و تعادل حرکت دست به دهان (hand to mouth coordination) واکنش خفگی (gag reflex) فشارخون CTscan/MRI |
مشخصات رژیم غذایی در سکته مغزی
1- در 24 تا 48 ساعت اول، بیمار NPO است و تزریق وریدی مایعات توصیه می شود. در صورت وجود ادم مغزی، مایعات باید کنترل شوند.
2- اگر بیمار در اغما باشد، پس از گذشت مرحله اولیه، تغذیه با لوله توصیه می شود. سر بیمار باید بالا نگاه داشته شود تا از آسپیراسیون پیشگیری شود.
3- در صورت هوشیار بودن بیمار، رژیم غذایی از راه دهان با رژیم مایع صاف شروع شده، سپس مایع کامل و به تدریج به رژیم نرم پیشرفت داده می شود.
4- در صورت وجود دیسفاژی، احتمال خفگی بیمار وجود دارد و مواد غذایی باید به صورت مایع غلیظ یا جامد نرم مصرف شوند. سرانجام با تمرین و گذشت زمان، امکان مصرف غذای معمولی وجود خواهد داشت.
5- با توجه به وزن، میزان فعالیت و تحرک بیمار، انرژی مورد نیاز در محدوده Kcal/kg 45- 25 است. همچنین نیاز به پروتئین g/kg 5/1 - 2/1 است.
6- با توجه به وضعیت بیمار، رژیم غذایی کم چربی، کم کلسترول و کم سدیم توصیه می شود.
7- رژیم غذایی بیمار باید حاوی میزان کافی فیبر خوراکی باشد. در صورت ناتوانی در مصرف مواد غذایی پر فیبر، می توان از پسیلیوم استفاده کرد.
8- مصرف روزانه مایعات به مقدار 8- 6 لیوان توصیه می شود. مایعات باید پیش از اتمام وعده های غذایی مصرف شوند. در صورت وجود دیسفاژی، مایعات باید با محصولات تجارتی مخصوص غلیظ شوند (به بخش رژیم دیسفاژی مراجعه شود).
نمونه رژیم غذایی در سکته مغزی
به بخش دیسفاژی مراجعه شود.
ملاحظاتی در زمینه داروهای معمول
1- رزپین: برای درمان فشارخون بالا تجویز می شود. اسهال و دلدرد از عوارض آن است. محدودیت در مصرف غذاهای پر فیبر، پر ادویه و پر نمک میتواند در بهبود این عوارض مؤثر باشد.
2- در زمان مصرف داروی ضد انعقاد خون وارفارین، از مصرف زیاد مواد غذایی حاوی ویتامین k باید خودداری شود (مانند سبزی های سبز برگدار، کلم بروکسل و ماهی). زیرا مصرف زیاد ویتامین k خطر ایجاد لخته خون را افزایش می دهد.
3- در برخی موارد، آسپرین به عنوان رقیق کننده خون و جهت پیشگیری از سکته های بعدی، تجویز می شود (به مقدار 1 عدد در روز). خونریزی دستگاه گوارش از عوارض آن است.
تذکر مهم
- عوامل خطر در سکته مغزی عبارتند از:
- BMI بیش از 27 در زنان.
- افزایش وزن بیش از kg 11 طی 16 سال در زنان.
- 92/. < WHR.
- دیابت یا فشار خون بالا.
- کشیدن سیگار.
. . برای مطالعه شما
