رژیم غذایی نارسایی مزمن کلیوی

اهداف:
1-    به حداقل رساندن میزان مواد زائد خون و جلوگیری از مسمومیت اورمیک از طریق کنترل پروتئین دریافتی.
2-    نگه داشتن بیمار در یک تراز ازته مثبت.
3-    به تأخیر انداختن پیشرفت نارسایی کلیوی و نیاز به دیالیز.
4-    پیشگیری از کمبودها و حفظ وضعیت تغذیه در حد مطلوب. در مورد کودکان و زنان باردار از طریق دریافت مقادیر بیشتر پروتئین، انرژی، ویتامین ها و املاح، نیازهای افزایش یافته تأمین می شود.
5-    کنترل ادم، فشار خون بالا و تعادل الکترولیت ها از طریق کنترل سدیم، پتاسیم و مایعات دریافتی.
6-    پیشگیری از تحلیل استخوانی بوسیله کنترل دریافت کلسیم، فسفر و ویتامین D
7-    پیشگیری از بروز بیماریهای قلب و عروق از طریق کاهش وصرف چربیها (بویژه چربیهای اشباع شده) و کلسترول در افرادی که دارای چربی خون بالا هستند.
8-    فراهم نمودن یک غذای لذیذ و متناسب با عادات غذایی و اشتهای بیمار.
موارد کاربرد:
در بیماران مبتلا به نارسایی مزمن کلیوی در هر یک از مراحل زیر:
1.    پیش از دیالیز
2.    همودیالیز
3.    دیالیز صفاقی
کفایت تغذیه ای:
رژیم مطلوب بیماران کلیوی باید برای حفظ تعادل ازته مثبت حاوی مقادیر کافی پروتئین باشد. میزان محدودیت پروتئین و سایر مواد مغذی بر حسب مرحله بیماری متفاوت است که هر کدام به تفکیک در صفحات بعد توضیح داده شده اند. در مورد کودکان تأمین رشد کافی و پیشگیری از سندروم اتلاف وزن اهمیت ویژه ای دارد.
1- رژیم پیش از دیالیز (اورمیک)
موارد کاربرد:
برای بیماران با علائم مشخص اورمی (میزان ازت اوره خون بالاتر از mg% 100 و کراتینین ادرار mg% 12-10)، پیش از انجام دیالیز.
کفایت تغذیه ای:
در این رژیم، مولتی ویتامین و مکمل اسیدفولیک برای محدودیت های پروتئینی کمتر از 60 گرم و برای محدودیتهای پتاسیم و فسفر توصیه می شود.
مشخصات رژیم غذایی:
انرژی:
بزرگسالان:                    Kcal/Kg.IBW        50-40
کودکان:        1-0 سال        Kcal/Kg            150-120
سایر کودکان:    10کیلوگرم اول    Kcal/Kg            100
            10کیلوگرم دوم    Kcal/Kg            50
            از آن به بعد        Kcal/Kg            20
پروتئین: تا زمانی که میزان تصفیه (فیلتراسیون) گلومرولی (G.F.R) به کمتر از 25 میلی لیتر در دقیقه کاهش نیابد یا ازت اوره خون بیش از mg% 100 نشود و علائم بالینی در این نوع بیماران وجود نداشته باشد، به ندرت محدودیت شدید پروتئینی، ضروری است. بنابراین، میزان پروتئین باید با توجه به G.F.R تنظیم گردد.

چربی: برای پایین نگاه داشتن تری گلیسرید و کلسترول خون بهتر است، کل چربی، چربیهای اشباع شده، و کلسترول رژیم را محدود کرد.
سدیم:
بزرگسالان        3-2 گرم در روز
کودکان        69-23 میلی گرم به ازای کیلوگرم در روز(mEq/Kg/day 3-1)
پتاسیم: پتاسیم در بزرگسالان چندان محدود نمی شود. در صورت استفاده از دارو های مدر بر حسب میزان اتلاف باید اضافه شود.
در کودکان        87-29 میلی گرم به ازای کیلوگرم در روز (mEq/Kg/day 3-1)
مایعات:        بزرگسالان چندان محدودیتی ندارند.
کودکان        Kcal 100 / ml 35+ حجم ادرار دفع شده
فسفر:         بزرگسالان حداکثر 2/1 – 1 گرم در روز
            کودکان        1 – 5/0 گرم در روز
کلسیم:        1200 – 800 میلی گرم در روز
مکمل های ویتامینی: ویتامین های B و C تجویز می شود. در بعضی موارد پیریدوکسین و اسیدفولیک نیز به طور اضافی تجویز می شود.

جدول1: مقدار پروتئین توصیه شده بر حسب درجه نارسایی کلیوی

رژیم غذایی سنگ کلیه (انواع سنگ ادراری)

رژیم غذایی پیوند کلیه

مشخصات رژیم غذایی نارسایی کلیه