كربوهيدرات ها و انسولين
تا 30 سال پيش اغلب پزشكان فكر ميكردند كه انسولين هورموني بسيار مفيد است و هر چه سطح آن در بدن بيشتر باشد شخص سالمتر است. اما تحقيقات جرالد ريون از استانفورد نشان داد كه بالا بودن سطح انسولين موجب افزايش ريسك ابتلا به حملات قلبي ميشود. او دليل اين امر را انقباض ديواره رگها در نتيجه تاثير انسولين بر آنها دانست. تحقيقات بعدي نشان داد كه انسولين موجب چاقي هم ميشود اين امر به دليل تاثير انسولين بر هيپوتالاموس است . انسولين با تاثير بر هيپوتالاموس موجب ميشود كه شخص احساس گرسنگي كند و همچنين با تاثير بر سلولهاي چربي بافت شكم موجب افزايش ذخيره چربي در آن مي گردد و همچنين با تاثير بر كبد منجر به افزايش توليد چربي در اين بافت ميشود و همه اين موارد به معني چاقي است.
بعد از ان در سال 1978 تحقيقات نشان داد كه بعضي از غذاها نسبت به بعضي ديگر موجب افزايش بيشتر قند خون ميشوند همچنين ميشود غذاها را بر حسب ميزان افزايش دهندگي قند خون نسبت به اين ميزان در شكر خالص مقايسه نمود و آنها را طبقه بندي كرد.
هنگامي كه غذا ميخوريد قند خونتان افزايش يافته و پانكراس براي مقابله با اين امر مقداري انسولين را به جريان خون وارد مينمايد. اينجاست كه اهميت غذايي كه ميخوريد مشخص مي شود زيرا هر چه غذاي خورده شده موجب افزايش بيشتر قند خون شود مقدار انسولين ترشح شده بيشتر و نتيجتا ريسك بروز حملات قلبي بالاتر است.
كربوهيدرات ها زنجيره هاي قندي هستند كه به هم متصل شده اند. اين مواد در اكثر گياهان و همچنين فرآورده هاي گياهي نظير شيريني ها و كلوچه ها يافت مي شوند. آنها را ميتوان به دسته تك قندي ها و دو قندي ها و چند قندي ها تقسيم بندي كرد. در حالت طبيعي معمولا كربوهيدرات ها با دسته ديگر از مواد كه فيبر ناميده ميشوند وجود دارند. فيبرها دسته از مواد هستند كه در بدن جذب نميشوند اما به دليل نقش مهمي كه در بدن ايفا مينمايد از اهميت ويژه اي برخوردارند بطوريكه آنها را جزو موادي كه حتما بايد به ميزان كافي در برنامه غذايي روزانه وجود داشته باشند تقسيم بندي مينمايند. يكي از دلايل اين امر كاهش سرعت جذب قند در داخل روده ها است فيبرها با اين كاهش سرعت موجب ميشوند كه قند ها آهسته آهسته جذب بدن شده و نتيجتا قند خون سريعا بالا نرود و موجب افزايش ناگهاني و زياده از حد انسولين نشود.
امروزه به دليل فرآوري شدن مواد گياهي اكثر محتواي فيبر انها در اين مراحل از بين مي رود مثلا تقريبا تمام محتواي فيبري گندم و برنج در حين مراحل سبوس گيري و آرد سازي از بين ميرود و يا در مورد قند و شكر ملاحظه ميكنيد كه كاملا تمام منابع فيبري از بين رفته اند .
شايد يكي از دلايل افزايش ميزان بروز چاقي و نتيحتا حملات قلبي در جوامع امروزي نيز همين امر باشد. در اين ميان اصلاح عادات غذايي و استفاده بيشتر از سبزيجات و ميوه ها و دانه هاي كامل حبوبات و غلات ميتواند در كاهش بروز اين عوامل مرگ آفرين مفيد و موثر باشد.
l l
انسولين و سرطان پستان آزمايشات علمي نشان داده است كه سطح انسولين موجود در خون ميتواند عاملي در نشان دادن ريسك ابتلا به سرطان پستان در خانم ها باشد . تقريبا اكثر افرادي كه به چاقي مبتلا هستند داراي سطح انسولين بالا نيز ميباشند. اين امر بدان علت است كه سلولهاي شان به ميزان لازم نسبت به انسولين از خود حساسيت نشان نميدهند . انسولين از سويي ميتواند منجر به ايجاد حس گرسنگي و نتيجتا چاقي شود. همچنين اين ماده ميتواند موجب بزرگ شدن سلولهاي چربي بخصوص در ناحيه پستان بشود كه اين امر خود ميتواند يكي از ريسك فاكتورهاي ابتلا به سرطان پستان باشد. زناني كه داراي سابقه فاميلي ابتلا به ديابت هستند و يا اينكه ميزان ذخيره چربي در ناحيه شكم شان زياد است و يا داراي جوشهاي فراوان در ناحيه صورت و يا موهاي زايد فراوان در نقاط مختلف بدن ميباشند در معرض زايدتر از حد شدن غلظت انسولين خون شان هستند .
همانطور كه در مقالات ديگر اشاره شد غلظت زياده از حد انسولين خون ميتواند در نتيجه استفاده دراز مدت از مواد غذايي داراي كربوهيدرات تصفيه شده و يا غلات و حبوبات پوست و سبوس گيري شده رخ دهد. براي جلوگيري از اين امر بايد از رژيم غذايي حاوي هيدراتهاي پيچيده و فيبر (به ميزان 50 الي 55 % از كل انرژي) نظير دانه هاي كامل غلات و حبوبات بعلاوه ميوه جات و سبزيجات استفاده نمود.
همچنين بر كسي پوشيده نيست كه ورزش مداوم نيز ميتواند در جلوگيري از بروز اين حالت مفيد و موثر باشد.
گرد آوری :
جواد سبحانی
مشاور تغدیه و رژیم درمانی
تلفن : 6064720-6066529
