نوع کربوهیدرات در چاقی موثرتر است یا مقدار آن
آیا همیشه یک کالری یک کالری است ! یکی از بزرگترین اشتباهات در مورد روش کالری شماری این است که مثلا هر ماده 100 کالری را با 100 کالری دیگر جابه‌جا کنیم، که اینکار واقعا اشتباه است .
آیا 100 کالری شکر با 100 کالری نان یا 100 کالری گوشت یا 100 کالری سبزیجات یکی هستند ، مطمئنا آنها اصلا باهم یکی نیستند .
درست است که در واقع هر کیلو چربی بدن حاصل 7هزار کالری چربی اضافه است ،
اما ما در گروه کربوهیدراتها به نکته دیگری باید توجه داشته باشیم ، سرعت جدب آن .
سرعت جذب کربوهیدراتها باعث افزایش قند خون ، و افزایش قند خون باعث افزایش انسولین می‌گردد (مقدار افزایش قند خون مواد غذایی به GI یا گلایسمیک ایندکس مشهور است ) . انسولین به عنوان اصلی ترین هورمون دخیره بدن چرخه مرگبار ذخیره غذاها و تبدیل آن به چربی و افت مجدد قند خون و دریافت کالری بیشتر می شود .
در نتیجه : در مورد كربوهیدرات ها ، نوع كربوهیدرات مصرفی بسیار مهمتر از مقدار آنهاست . به طور كلی افرادی كه اضافه وزن دارند به نظر نمی‌رسد كربوهیدرات بیشتری بخورند. اما تحقیقات و یافته ای علمی تا کنون نشان داده است این افراد اغلب مواد حاوی كربوهیدرات تصفیه شده می خورند. مانند نان سفید و پاستا و شکر كه باعث افزایش سریع قند خون می شوند.
كربوهیدرات های تصفیه شده که اغلب در غذاهای فرآیند شده ( تصفیه شده ) شده را شامل میشوند دارای مقادیر زیادی قند ساده هستند.
این نوع كربوهیدرات ها (شاخص گلیسمیك یا قندی بالایی) دارند ، بدین معنی كه باعث افزایش سریع قند خون می شود. بدن قسمت عمده‌ای از مواد غذایی را در عضله و کبد به صورت گلیکوژن ذخیره می كند که اگر بعدا مصرف نشود تبدیل به چربی خواهند شد. البته توان ذخیره گلیکوژن در محدودیت دارد و مقادیر اضافه آن مستقیما به چربی تبدیل خواهد شد .
در مقابل ، غلات ، میوه جات و سبزی ها كربوهیدرات هایی دارند كه شاخص گلیسمیك (GI) آنها بالا نیست. در انتخاب کربوهیدراتها از مواد غذایی با اندیس گلایسمیک (GI) بالاتر از 75 شدیدا حذر کنید .
دانشمندان حدود 20 سال قبل علت اصلی چاقی را مصرف زیاد چربی دانستند و توصیه به کاهش مقدار چربی کردند ، با این توصیه ، کارخانجات مقادیر کربوهیدراتها را در محصولاتشان افزایش دادند.
اما شاخص گلایسمیک چیست؟
اما طی بیست سال گذشته با وجود كاهش مصرف چربی ها ، چاقی افزایش یافته است.
جواد سبحانی
مشاور تغذیه و رژیم درمانی
کلینیک لاغری و رژیمدرمانی جواد سبحانی